Uit het leven van de pensionado IX

painting after painting after painting after painting in Gent

Op reis in het hoofd en door het land van de vrijdenker. Fietsen naar Mechelen. Hij houdt niet van meedogenloos en rottigheid. Wel van de ruwe kant van de stad. Straatcultuur. Door de mens gebouwd en zichtbaar gesloopt. Twee West-Afrikaanse mannen, dun en voornaam, op een betonnen muur in Mechelen bij het station. Achter de muur: een machine die met de tanden in ijzerwerk wroet. Straks wordt deze zone een prooi voor groene perkjes en jonge bomen zonder hoop. De meedogenloze rottigheid wordt gecamoufleerd. "Goed bezig," inderdaad. Vaststelbare en meetbare vooruitgang. Maar niet voor zij die denken zoals de pensionado. Vooruitgang, of verbetering, moet je op andere terreinen boeken. Hij maakt notities voor een haatbrief. Een aanklacht, woede, een vloek.

10:09 Midi - Oostende

11:03 Gent.

Koningin Astridlaan. Kijk! Daar zit Guido Lauwaert te werken en te kauwen in een vitrine. Die van zijn kijkwoning. Vroeger zat hier een kapper, daarna een bloemenwinkel. En nu Guido (1945). (Straks kom ik nog een foto van Lauwaert tegen. In een bijschrift laat Michiel Heyndrickx ons denken aan een oorspronkelijk en twee ruilharten). "Niet kapot te krijgen, die Lauwaert," wil dat zeggen.

Het Citadelpark, een beeld van Koning Boudewijn, Oswald de Kerckhove de Denterghem, twee vechtende tijgers, een tapir die zich naar een waterpartij buigt. Of is het een windhond?

Painting After Painting, kunstenaars die na 1970 geboren zijn. Een selectie maakt als geheel indruk aan de muren van het S.M.A.K. Context komt van overal, van over de grenzen van tijd en ruimte. Het zijn werken van kunstenaars die in België op de wereld werden gezet of in België werken. De keuzes die zij maken en verbeelden zijn niet Belgisch. Werelds, divers, van mannen en vrouwen. Etc. Kleuren houden de drempel laag. De nabootsing van de werkelijkheid ook. Het is altijd zo geweest. Al het overige is tijdsgeest, gevoel, mode en hype. Er zijn heel veel raakpunten met wat de waarnemer al kende en/of zag. Eerlijkheid is geboden. Het hoofd moet sturen en niet meer bijsturen.

Emmanuelle Quertain

De pensionado haalt het bij de muziek: flow, swing, groove, vibe, cadans en trance. De kracht van het geheel is groot. En dan is er ook nog de anecdotische persoonlijke voorkeur. Kristof Santy (1987) die pas tijdens de pandemie in 2020 uit verveling begon te schilderen, Kati Heck (1979), Nina Gross (1989) Ben Sledsens (1991) en Bram Demunter 1993) (sorry voor die twee wegens voorspelbaar), Emmanuelle Quertain (1987).

Een zeer bijzondere vermelding: Yann Freichels (1996). Een piepjonge schilder uit de Oostkantons, uit Grüfflingen bij Eupen. Historisch Duitsland is zeer aanwezig in zijn werk en, het expressionisme.

Yann Freichels

Van meer dan zeventig hedendaagse kunstenaars hangt werk aan de muren. Vanzelfsprekend is er kritiek op de selectie. De pensionado wil heel graag het werk in boekvorm over Trouble Spot: Painting in 1999, toen gecureerd door Luc Tuymans in het MUHKA, naast de collectiecatalogus van Painting After Painting leggen. Tijdsgeest, context, hype, modebeeld, die dingen zorgen zeker voor een boeiende lezing van de schilderijen van nu en meer dan vijfentwintig jaar geleden. En dan nu: waterzooi.

Wat is plezierig? Wat is plezant? Wat is het verschil? Is er een verschil? Is er een verschil tussen optimisme en hoop?

Waarom zijn we hier? (Camus) waarom zijn we hier als we toch niet kunnen blijven?

Waarom grijpt God niet in als het gruwelijk misloopt? Omdat hij ons de vrijheid gaf en gunt. Wat we kapotmaken moeten we zelf herstellen of eraan bezwijken. Wat waterzooi en een beetje lezen al niet los kunnen maken.

Sint-Pietersabdij, foto's van Michiel Hendryckx. Aan de muur en groot hebben ze meer impact. Denk eraan als je een kunstwerk bekijkt dat soms doelbewust klein wordt gehouden. De portretten raken het meest. Flirten, of net niet, met de lens. Tuymans, Lanoye, Brouwers, Panamarenko. Het lijkt alsof, na het bekijken van de foto’s, - sommige kent hij nog van vroeger, alsof hij die mannen persoonlijk kan aanspreken. Hendryckx zet ze in de omgeving, in de wereld van de pensionado.

Michiel Heyndrickx

Oxfam en De Slegte voor 2dehands klassiekers of meer Dyer? (uiteindelijk: Brouwers én Dyer)

Slot in Gent. De pensionado voelt meer Brussel in Gent dan in Antwerpen. Er is wat meer smerig randje aan de stad. In Antwerpen aan dezelfde Schelde is er meer boho en toerisme en dat zorgt voor een merkbaar verschil.

Om af te sluiten: een koffie bij Take Five in de Voldersstraat. Trés boho. On parle anglais/engels/gantois. Iedereen draagt zwart of wit.

Nog een stedelijke PS. Wat ik niet kan en wil verdoezelen, lag aan de achterkant van een schutting in de Aarschotstraat bij Brussel-Noord. Het is de kant van de treinen. Een dump, gescheurde kleren, kapotte vuilzakken, kartonnen bedden. Dit is rottigheid. Wie hier geen mededogen voelt, verdient geen rust tussen hemel en aarde. Daar, achter die schutting slapen mensen.

T3 via Kouter naar station St-Pieters en daarna naar Mechelen en SKW.